Bu yazımda sizlere; halkın dilinden günümüze ulaşan bir hikaye anlatacağım. Bu yöresel bir hikaye de olabilir. Ancak toplumumuzun büyük kesimi tarafından bilindiğini, belki değişik biçimlerde anlatıldığını düşünüyorum.
Göçebe toplumlarda tabiat olaylarından hikayeler uydurmuşlar. Kendilerine göre günün anlamına uygun anlamlar yükleyerek nesilden nesile aktarılmasını sağlamışlar. Bu hikaye de öyle bir şey.
Yaşlı köylü kadının yedi tane çepici varmış. O yıl kış çok zorlu geçmiş. Şubat sonuna kadar çepiçler kayıp vermeden atlatmış kışı. Cemreler düşünce yaşlı kadın sevinmeye başlamış. Bundan sonra havalar ısınacak. Hayvanlarımı kışın zor günlerinden kurtardım diye seviniyormuş. Mart ayının son dört günü çok soğuk olmuş ve her gün bir çepiç ölmüş. Nisan ayına üç çepiç kurtulmuş. Koca karı tam seviniyormuş ki, Mart ayı; ilk üç gününü ödünç almak için Nisan ayına gitmiş.
Nisan ayı şaşırmış;
-Hayırdır Mart kardeş? diye sormuş.
Mart ayı;
- Nisan kardeş senden üç gün ödünç istiyorum, bana bu ilk üç gününü ödünç verir misin? demiş
Nisan ayı;
- Ne yapacağını söylersen veririm, demiş.
Mart ayı;
- Koca karının yedi çepici vardı. Dördünü son dört günde soğuktan öldürdüm. Üç çepici kaldı.
Bunları kurtardım. Nisan ayında sıcak olur. Kalan üç çepicimi besler satar ihtiyaçlarımı karşılarım. Allah Mart ayının belasını versin. Gidişi olsun, bir daha gelişi olmasın, diye laflar ediyormuş. Bu benim çok ağırıma gitti. Senden ödünç aldığım üç günde de kalan üç çepici soğuktan öldüreceğim. Ona dersini vereceğim, demiş.
Gerçekten de Nisan ayından ödünç aldığı üç gün içinde de her gün bir çepiç soğuktan ölüyormuş. Koca karı, son kalan topal çepiç soğuktan ölmesin diye, köylerde sütün yoğurdun üstüne kapatılan kocaman sepetin altına saklamış. Sıcak olsun diye sepetin üstünü evdeki çullarla örtmüş. Ama üçüncü gün kalkmış bakmış topal çepiç de sepetin altında ölmüş.
İşte Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. Mart ayı dert ayı. Ya da aynı Mart havası gibisin bir yağıyor, bir açıyorsun. diye boşuna dememiş atalar.
Şu son günlerde yaşadığımız soğuklar, halk arasında koca karı soğukları olarak bilinir. Ayrıca mart ayının dokuzunda leyleklerin ülkemize geliş tarihine denk gelen mart dokuzu soğukları olur. Hatta o tarihte kar yağarsa yağan kara da leylek karı derler. Mayıs ayında da soğuk günlerin olduğu bir dönem vardır. Genelde dolu Mayıs ayının o döneminde yağar. Meraya çıkan mandalar bu soğuk ve doludan büyük zarar görür. Ölenler olur. O soğuklara da camuzkıran soğukları denir.
Şu soğukları zararsız atlatma dileği ile herkese sağlıklar diliyorum.
Ali Akdoğan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder